Soạn bài Vi hành – Nguyễn Ái Quốc

1. Tóm tắt nội dung bài học

a. Nội dung

• Với nghệ thuật châm biếm đặc sắc cùng những tình huống nhầm lẫn đáng ngờ tác giả mỉa mai mà qua đó tố cáo vạch trần bộ mặt giả tao ngu dốt của tên vua bù nhìn Khải Định. Đồng thời vạch trần tố cáo chính sách của thực dân Pháp

b. Nghệ thuật

• Với nghệ thuật châm biếm đặc sắc cùng những tình huống nhầm lẫn đáng ngờ tác giả mỉa mai mà qua đó tố cáo vạch trần bộ mặt giả tao ngu dốt của tên vua bù nhìn Khải Định. Đồng thời vạch trần tố cáo chính sách của thực dân Pháp

---

2.

Hướng dẫn học bài

Câu 1: Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện ngắn “Vi hành”?

• Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện ngắn “Vi hành”:
• Mâu thuẫn trào phúng: đó là sự nhầm lẫn giữa bản chất bên trong và hình thức bên ngoài, giữa bản chất bù nhìn sa đọa và bản chất việc làm của chính quyền thực dân khi đưa Khải Định sang thăm Pháp.
  • Nhầm lẫn 1: đôi trai gái nhầm tác giả là Khải Định
  • Nhầm lẫn 2: người dân Pháp nhầm những ai da vàng là Khải Định và chính phủ Pháp nhầm những người việt Nam trên đất nước Pháp là Khải Định

Câu 2: Một trong những vấn đề then chốt của nghệ thuật truyện ngắn là tạo được tình huống truyện độc đáo. Theo anh (chị), tác giả đã sáng tạo được tình huống gì trong truyện ngắn này? Tình huống đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm và khắc họa nhân vật Khải Định?

• Tình huống truyện độc đáo: tạo tình huống đặc sắc bất ngờ. Đó là hai người khách nước ngoài tưởng nhân vật tôi là ông vua nước Việt nên đã đưa ra những phán xét về con người này.
• Tình huống đó có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm và khắc họa nhân vật Khải Định: tố cáo bộ mặt giả dối của tên vua Khải Định. Ông ta chỉ là một trò hề, một con rối không hơn không kém trong con mắt của đôi thanh niên nam nữ người Pháp. Vì thế, dù vua Khải Định không hề xuất hiện trong truyện nhưng chân dung của ông ta được dựng lên rất cụ thể và ngộ nghĩnh.

Câu 3: Phân tích hình tượng nhân vật Khải Định, qua đó làm rõ tính chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén của ngòi bút Nguyễn Ái Quốc.

• Ngoại hình:
  • Mặt mũi: da vàng bủng như quả chanh, mũi tẹt, mắt xếch
  • Trang phục thì lố lắng chẳng ra một phong cách nào cốt chỉ để khoe trang sức lụa là có bao nhiêu là đeo hết lên người trưng diện.
  • Điệu bộ: lấm lét lúng túng của phường ăn cắp vụng trộm
  • Hành vi: nhút nhát, lén lút vi hành.

→ qua đó ta thấy được bản chất của một ông vua bù nhìn

⇒ Những đánh giá của đôi trai gái kia là những đánh giá khách quan của thực dân Pháp đôi với hoàng đế Khải Đinh. Từ một ông vua hắn biết thành một thằng hề một con rối để mua vui cho dân Pháp, để làm tay sai cho thực dân Pháp…

• Tính chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén của ngòi bút Nguyễn Ái Quốc
  • Nhà văn tố cáo chế độ thực dân với chế độ chính sách dã man và bịp bợm.
  • Lên án chính sách ngu dân, đầu độc người dân bằng thuốc phiện và rượu cồn.
  • Nhà văn còn vạch trần những chính sách lừa bịp quốc tế của thực dân, tung chiêu bài khai hóa văn minh nhưng thực chất là cướp nước.
  • Tố cáo chế độ nhà tù, những truy nã bủa vay theo dõi những người yêu nước trên khắp đất Pháp.